Υπάρχουν τα βασικά και τα δευτερεύοντα χρώματα. Άραγε, σε ποια κατηγορία κατατάσσεται το μαύρο χρώμα;
Τα βασικά χρώματα είναι το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο. Λέγονται έτσι γιατί δεν δημιουργούνται από τα άλλα χρώματα, σε αντίθεση με τα δευτερεύοντα ή συμπληρωματικά χρώματα, τα οποία δημιουργούνται από την ισόποση ανάμιξη δύο βασικών χρωμάτων. Για παράδειγμα, από την ανάμιξη του κόκκινου και του κίτρινου προκύπτει το πορτοκαλί, από το μπλε και το κίτρινο προκύπτει το πράσινο, ενώ από το κόκκινο και το μπλε, προκύπτει το μωβ.
Ωστόσο, όσο και αν ηχεί παράξενο, το μαύρο και το άσπρο δεν θεωρούνται «χρώματα». Και αυτό διότι, το μαύρο δημιουργείται όταν δεν υπάρχει καθόλου φως, σε αντίθεση με όλα τα άλλα χρώματα, που είναι παρόντα μόνο όταν υπάρχει φως. Επίσης, το άσπρο είναι το άθροισμα όλων των χρωμάτων του ουράνιου τόξου, της ίριδας, δηλαδή των βασικών και των συμπληρωματικών χρωμάτων μαζί. Στην καθημερινότητα μας, όμως, τόσο το άσπρο, όσο και το μαύρο είναι δυο χρώματα.
Το μαύρο είναι το χρώμα που δεν έχει ή δεν αντανακλά φως σε κανένα σημείο του ορατού φάσματος. Πρακτικά, το μαύρο είναι η απουσία χρώματος ή αλλιώς το «αχρωματικό» χρώμα και είναι το αντίθετο του λευκού, που αντιστοιχεί, όπως αναφέραμε παραπάνω, στην παρουσία όλων των χρωμάτων.
Στον δυτικό κόσμο, το μαύρο χρώμα είναι το κατεξοχήν χρώμα του πένθους. Αντίθετα, οι λαοί του ανατολικού κόσμου έχουν συνήθως διαφορετικά πένθιμα χρώματα. Για παράδειγμα, στην Κίνα το χρώμα του πένθους είναι το λευκό.
Επίσης, χρησιμοποιείται ιδιαίτερα σε λαϊκές εκφράσεις και συμβολισμούς που υποδηλώνουν αρνητικές έννοιες, όπως «μαύρη» αγορά ή «μαύρο» στην κάλπη. Άλλωστε, δεν είναι τυχαία η φράση «τον μαύρισαν στην κάλπη», με την έννοια ότι καταψήφισαν κάποιον υποψήφιο.
Σε αρκετές χώρες, παρομοίως, η τυχαία συνάντηση με μαύρη γάτα θεωρείται από μεγάλο ποσοστό της κοινής γνώμης ότι είναι κακός οιωνός. Ότι φέρνει κακή τύχη, αν και σε άλλες χώρες πιστεύεται το αντίθετο, ότι φέρνει καλή τύχη.
Χαρακτηριστικά αρνητικός είναι και ο όρος μαύρη πανώλη ή μαύρος θάνατος, όπως χαρακτηρίστηκε η πανδημία των ετών 1348 – 1353, η οποία θεωρείται και η πλέον καταστροφική και θανατηφόρα στην παγκόσμια ιστορία.
Σε αρκετά αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού – τόσο στα σεντάν όσο και στα SUV – το μαύρο θεωρείται από την πλειοψηφία της κοινής γνώμης ότι προσδίδει ακόμα μεγαλύτερη αίγλη, με αποτέλεσμα να προτιμάται συχνά η μαύρη εξωτερική βαφή από τους υποψήφιους αγοραστές τέτοιων μοντέλων και ακόμα συχνότερα για τα επίσημα κυβερνητικά αυτοκίνητα.
Στην αστρονομία, ο επιστημονικός όρος μαύρη τρύπα αφορά στο σημείο του χωροχρόνου, στο οποίο οι βαρυτικές δυνάμεις είναι τόσο μεγάλες, ώστε τίποτα -ούτε καν τα σωματίδια και η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, όπως το φως- να μην μπορεί να ξεφύγει από αυτό.
Ο όρος «μαύρη τρύπα» είναι ευρύτατα διαδεδομένος και επινοήθηκε το 1967 από τον Αμερικανό αστρονόμο και θεωρητικό φυσικό, Τζον Γουίλερ. Επομένως, δεν αναφέρεται σε τρύπα με τη συνήθη έννοια (οπή, απουσία υλικού), αλλά σε μια περιοχή του χώρου, από την οποία τίποτα δεν μπορεί να επιστρέψει.
