Τουρκία: Εκτόξευσε το ΑΕΠ της στο 1,1 τρισ. δολάρια μέσα σε 20 χρόνια – Οι πυλώνες της οικονομίας της

Παρά τα βήματα μπρος που έχει κάνει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια για την ανάκαμψη της οικονομίας της, τα συγκριτικά στοιχεία με την Τουρκία για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ τις τελευταίες δύο δεκαετίες και συγκεκριμένα μετά το 1995, όπως και οι απόλυτοι αριθμοί, εντυπωσιάζουν με την δυσαναλογία τους.

Και αυτό διότι η Τουρκία έχει καταφέρει να πολλαπλασιάσει το ΑΕΠ της τα τελευταία 20 χρόνια, παρά το γεγονός ότι μέσα σε αυτό το διάστημα έχουν μεσολαβήσει αλλεπάλληλες ισχυρές κρίσεις στη διεθνή οικονομία.

 Η Ελλάδα κάθε άλλο παρά ακολούθησε μία τόσο αλματώδη ανάπτυξη όσο η Τουρκία, παρά τη θετική πορεία την περίοδο 1995 – 2008 αλλά και την ανάκαμψη της οικονομίας -μετά την «καταιγίδα» της χρεοκοπίας και των Μνημονίων- από το 2017 έως το 2018 και έπειτα. 

Το ζήτημα της αλματώδους ανάπτυξης της Τουρκίας σε αντίθεση με την Ελλάδα, ανέδειξε με παρέμβαση του σε εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών στις 14 Μαΐου ο Φωκίων Καραβίας, διευθύνων σύμβουλος της Eurobank.

«Το 1995 το ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν στα 140 δισ. ευρώ και της Τουρκίας ήταν κοντά στα 170 δισ. ευρώ. Για τη χώρα μας σήμερα είναι στα 200 δισ., ενώ στην Τουρκία το ΑΕΠ είναι στα 800 δισ. ευρώ», ανέφερε.

Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, το ΑΕΠ  της Ελλάδας σε τρέχουσες τιμές ανήλθε το 1995 σε 136 δισ. δολάρια, ενώ λίγο πριν το χρεοστάσιο και το πρώτο Μνημόνιο, δηλαδή πριν το 2010, είχε ανέβει στα 355 δισ. δολάρια. Στην αποκορύφωση της κρίσης, το 2013, το ΑΕΠ έπεσε στα 195 δισ. δολάρια για να ανακάμψει, μετά το θλιβερό διάλειμμα της κορονο-κρίσης, στα 250 δισ. δολάρια, δηλαδή πολύ κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα.

Αντίθετα, το τουρκικό ΑΕΠ, σε τρέχουσες τιμές, ξεκίνησε το 1995 από τα 233 δισ. Δολάρια (δηλαδή μόλις 73 δισ. δολάρια, 50% πάνω από το ελληνικό) για να φτάσει πλέον στα… 1,11 τρισ. δολάρια! Μ΄άλλα λόγια, το τουρκικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 877 δισ. δολάρια ή 376%. Από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990 έως το 2023, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στην Ελλάδα ήταν κατά μέσο όρο 0,21%, φθάνοντας σε ιστορικό υψηλό 5,40% το τρίτο τρίμηνο του 2020 και σε χαμηλό ρεκόρ -13,40% το δεύτερο τρίμηνο του 2020.

Το αντίστοιχο διάστημα, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στην Τουρκία ήταν κατά μέσο όρο 4,80%, φθάνοντας σε ιστορικό υψηλό 22,30% το δεύτερο τρίμηνο του 2021 και σε χαμηλό ρεκόρ -14,50% το πρώτο τρίμηνο του 2009.

Σύμφωνα με την τελευταία Ετήσια Έκθεση του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων η Τουρκία έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για πλήρη ένταξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2005, όντας συνδεδεμένο μέλος με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα από το 1963 και έχοντας προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Τελωνειακή Ένωση το 1995.

H Tελωνειακή Ένωση ΕΕ – Τουρκίας, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1996, οδήγησε σε εκτεταμένη κατάργηση των δασμών βιομηχανικών προϊόντων και αποτελεί τον πυλώνα της εμπορικής πολιτικής της χώρας.

Η χώρα έχει σταδιακά ανοίξει τις αγορές της μέσω οικονομικών μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποίησης βιομηχανιών που ανήκαν στο δημόσιο, μειώνοντας τους κυβερνητικούς ελέγχους στο εξωτερικό εμπόριο και τις επενδύσεις και διευρύνοντας το άνοιγμα πολλών τομέων στην ιδιωτική και ξένη συμμετοχή.

Σύμφωνα με μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας το 2016, η οποία εξετάζει την λειτουργία της Συμφωνίας Τελωνειακής Σύνδεσης με την Τουρκία, τα σχετικά οφέλη και γνωρίσματα είναι, επιγραμματικά, τα ακόλουθα: 

• Η Τελωνειακή Ένωση επέφερε μεγαλύτερα οφέλη από όσο θα είχε επιφέρει μια Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου καθώς η τελευταία περιλαμβάνει ρυθμίσεις αναφορικά με την προέλευση των προϊόντων (rules of origin).
• Η διεύρυνση της Συμφωνίας και στα Αγροτικά προϊόντα θα ήταν ωφέλιμη και για τις δυο πλευρές.
• Η συμπερίληψη των Υπηρεσιών στην Τελωνειακή Ένωση θα είχε ως αποτέλεσμα την τόνωση του εμπορίου.
• Το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις Δημόσιες Προμήθειες στην Τουρκία είναι ευθυγραμμισμένο με το ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά παραμένουν κάποιοι περιορισμοί σε σχέση με τον ξένο ανταγωνισμό.
• Για τις Συμφωνίες Ελευθέρου Εμπορίου που διαπραγματεύεται η ΕΕ, θα πρέπει να επισημοποιηθούν παράλληλες διαπραγματεύσεις και για την Τουρκία.
• Απαιτείται ένας επίσημος μηχανισμός που θα διασφαλίζει τη διαφάνεια όσον αφορά τη μεταφορά του ευρωπαϊκού κεκτημένου στην Τουρκία.
• Η εφαρμογή ενός λειτουργικού μηχανισμού Επίλυσης Διαφορών θα βοηθούσε στον περιορισμό των εμπορικών διαφορών.
• Ο περιορισμός άλλων δαπανών που προκύπτουν από το εμπόριο (πχ άδειες διέλευσης οδικών μεταφορών) θα συνέβαλε στη συνεχή ανάπτυξη του εμπορίου.

Επικαιροποίηση και επέκταση της Συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης αποτελεί στόχο και των δύο πλευρών. Εντούτοις, όμως, οι σχετικές διαδικασίες δεν αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα λόγω πολιτικών προβλημάτων. Παράλληλα, όπως αναφέρει η έκθεση, τα τελευταία έτη η Τουρκία προχωρά συστηματικά στη σύναψη Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου (FTAs) με τρίτες χώρες.

Ποιοι είναι οι πυλώνες της τουρκικής οικονομίας

Παραδοσιακά, η Τουρκία θεωρείται μία αγροτική υπερδύναμη αν και τις τελευταίες δύο δεκαετίες κατάφερε να θεωρείται υπολογίσιμη δύναμη σε μια σειρά από βιομηχανικούς τομείς, όπως στη παραγωγή λευκών συσκευών, στα ναυπηγεία, στις κατασκευές, αλλά εσχάτως και στην εξαγωγική πολεμική βιομηχανία, ενώ συνολικά οι εξαγωγές της ακολουθούν την ανιούσα.

Σημαντική ήταν η προσέλκυση ξένων επενδύσεων μέσα σε αυτά τα χρόνια ενώ σημαντική συμβολή είχε η οικονομική σχέση της Τουρκίας με τις χώρες της ΕΕ, και αυτό γιατί το 46% των εξαγωγών της Τουρκίας προορίζονται για την Ευρώπη, ενώ το 76% των ξένων επενδύσεων προέρχονται από χώρες της ΕΕ. Αντίστοιχα, και για τον τομέα του τουρισμού, το 75% των αφίξεων είναι από την Ευρώπη.

To άρθρο Τουρκία: Εκτόξευσε το ΑΕΠ της στο 1,1 τρισ. δολάρια μέσα σε 20 χρόνια – Οι πυλώνες της οικονομίας της δημοσιεύτηκε στο NewsIT .