Του Χρήστου Ρόκου, χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου, ακαδημαϊκός υπότροφος, ΑΧΕΠΑ
Η παραλλαγή Όμικρον κατάφερε σε διάστημα μικρότερο από 1 μήνα να έλθει στη ζωή μας και να καταστεί κυρίαρχη διεθνώς, καταδεικνύοντας την ταχύτητα με την οποία κινείται σήμερα ο κόσμος και συνεπακόλουθα οι εξελίξεις στην πανδημία.
Αν και είναι αρκετά νωρίς, για να εξαχθούν τα όποια ασφαλή συμπεράσματα, όλες οι
πρώιμες επιστημονικές ενδείξεις τείνουν στην αρχική διαπίστωση ότι η Όμικρον είναι μια
παραλλαγή, που χαρακτηρίζεται από υψηλότερη μεταδοτικότητα αλλά και χαμηλότερη
θνητότητα από την προκάτοχό της, την παραλλαγή Δέλτα.
Κι ενώ η προσδοκία για χαμηλότερη θνητότητα από το επικρατούν στέλεχος γεννά
χαμόγελα αισιοδοξίας στον γενικό πληθυσμό, που έχει καταπονηθεί από τα μέτρα και τα
παρελκόμενα της πανδημίας τα τελευταία 2 χρόνια, η αυξημένη μολυσματικότητα που
δείχνει να είναι υπεύθυνη για το τσουνάμι νέων κρουσμάτων διεθνώς, προκαλεί έντονη
ανησυχία στον επιστημονικό κόσμο, σχετικά με την προσβολή των ευπαθών ομάδων του
πληθυσμού και τη δυνατότητα των συστημάτων υγείας ν’ ανταπεξέλθουν στις αυξημένες
ανάγκες του κύματος της Όμικρον.
Είναι προφανές ότι η αυξημένη μεταδοτικότητα είναι εξ ορισμού συνυφασμένη με
υψηλότερους αριθμούς προσέλευσης ασθενών στα πρωτοβάθμια συστήματα υγείας και
μεγαλύτερες ανάγκες σε διαγνωστικούς ελέγχους.
Παράλληλα όμως, η ανεξέλεγκτη διασπορά της νόσου ενδέχεται να οδηγήσει σε προσβολή μεγάλων αριθμών συνανθρώπων μας που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, οδηγώντας εν τέλει, και παρά την πιο ήπια έκβασή της στον γενικό πληθυσμό, σε υψηλότερους αριθμούς νοσηλειών και θανάτων.
Με το δεδομένο, πως το υγειονομικό προσωπικό δεν δύναται να μείνει απρόσβλητο από
την επέλαση της όμικρον, όπως επιβεβαιώνεται από το οξύ πρόβλημα, που αντιμετώπισαν
ήδη οι δομές υγείας της Νέας Υόρκης, το οξύ πανδημικό κύμα αναμένεται να στραγγαλίσει περαιτέρω τις δυνατότητες απόκρισης των συστημάτων υγείας, που λειτουργούν ήδη στο κόκκινο.
Στο πλαίσιο, που επιτρέπουν τα πρώιμα αυτά συμπεράσματα, συνιστά κοινή διαπίστωση
ότι στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της παραλλαγής Όμικρον, εξέχοντα ρόλο
αναμένεται να επιτελέσει η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.) κι οι εφεδρείες σε
ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, δύο παράμετροι, που ίσως οδηγήσουν τη χώρα μας σε πιο
δεινή θέση από ό,τι αναμένεται.
Η λειτουργικά ασθενής Π.Φ.Υ. στην πατρίδα μας, αποψιλώθηκε εν μέσω της πανδημίας,
με μετακίνηση προσωπικού στις δευτεροβάθμιες και τις τριτοβάθμιες δομές. Η επιβάρυνση
του κλινικού και διαγνωστικού ελέγχου μετακυλήθηκε στα μεγάλα νοσοκομεία, τα οποία
φορτισμένα με το θεραπευτικό έργο των βαρέως πασχόντων, των προγραμμάτων
εμβολιασμού αλλά και με την αντιμετώπιση της τρέχουσας νοσηρότητας, επί της ουσίας
παρέλυσαν. Τους τελευταίους μήνες οι εφημερίες διεξάγονται σε πολεμικό κλίμα, ασθενείς διασωληνώνονται, εκτός Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και οι λίστες χειρουργείων έχουν σχεδόν παγώσει.
Δυστυχώς, την τόσο κρίσιμη βοήθεια που θα ληφθεί από τις οργανωμένες δομές
της Π.Φ.Υ. σε άλλες χώρες, δεν την αναμένουμε για τους δικούς μας ασθενείς.
Επιπλέον, είναι δεδομένο ότι το γερασμένο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό του Ε.Σ.Υ. έχει
καταπονηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία 2 έτη εργαζόμενο σε υπερεντατικούς ρυθμούς.
Η λήψη των κανονικών αδειών έχει απαγορευθεί, η πολυαναμενόμενη ουσιαστική ενίσχυση δεν πραγματοποιήθηκε, ενώ περισσότεροι από 6.000 υγειονομικοί έχουν απομακρυνθεί με την εφαρμογή του μέτρου της αναστολής εργασίας. Οι εφεδρείες μας σε ανθρώπινο δυναμικό έχουν εξαντληθεί και είναι εμφανές ότι ανεπαρκούν δραματικά στην
αντιμετώπιση των υπαρχόντων αναγκών.
Η παραλλαγή Όμικρον δείχνει να επελαύνει στην κοινότητα, καταγράφοντας πολύ υψηλή
άνοδο στον αριθμό των κρουσμάτων, αύξηση 50% στον αριθμό εισαγωγών κατά την
εβδομάδα των εορτών και προκαλεί τεράστιες ουρές στα σημεία διαγνωστικού ελέγχου και στις εφημερίες των Νοσοκομείων. Το «αισιόδοξο σενάριο» μιας παραλλαγής με υψηλότερη μεταδοτικότητα και χαμηλότερη θνητότητα, προκαλεί παγκόσμια ανησυχία σχετικά με τις δυνατότητες των συστημάτων υγείας να ανταπεξέλθουν στην διαφαινόμενη αδυναμία «επιπέδωσης της καμπύλης».
Δυστυχώς για τη χώρα μας, είναι το ίδιο ακριβώς σενάριο, που δείχνει να τρομοκρατεί, με την απουσία στοιχειώδους Π.Φ.Υ., με υπολειπόμενο και εξαντλημένο προσωπικό και τα νοσοκομεία να λειτουργούν ήδη, πέρα από τις δυνατότητές τους.
