Τεχνολογία

Οι οικονομικά χαμένοι στη Νέα Παγκόσμια Τάξη

Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ

Οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου προσφέρουν τεράστιες επιδοτήσεις σε μια κούρσα για να κερδίσουν τις βιομηχανίες του μέλλοντος. Οι χαμένοι: όλες οι χώρες που δεν μπορούν να πληρώσουν.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal – του οποίου τον τίτλο παραθέτουμε αυτούσιο – νέες εκπτώσεις φόρου για την κατασκευή μπαταριών, εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας και άλλης πράσινης τεχνολογίας προσελκύουν πλημμύρα κεφαλαίων στις Η.Π.Α.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να απαντήσει με το δικό της πακέτο στήριξης για την πράσινη ενέργεια. Η Ιαπωνία ανακοίνωσε σχέδια για δανεισμό 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να χρηματοδοτήσει ένα κύμα επενδύσεων στην πράσινη τεχνολογία. Όλοι τους εργάζονται για λιγότερη εξάρτηση από την Κίνα, η οποία έχει μεγάλο προβάδισμα σε τομείς όπως οι μπαταρίες και τα ορυκτά για την κατασκευή τους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τώρα, κάποιοι μικρότεροι παίκτες μένουν πίσω. Αυτές είναι οι ευκίνητες οικονομίες που ήταν σε άνοδο κατά τη διάρκεια δεκαετιών ελεύθερου εμπορίου, αλλά τώρα βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε μια νέα εποχή επιθετικής βιομηχανικής πολιτικής. Οι βιομηχανοποιημένες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σιγκαπούρη δεν έχουν την κλίμακα να ανταγωνιστούν τα μεγαλύτερα οικονομικά μπλοκ στην προσφορά επιδοτήσεων.

Οι αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδονησία, που ήλπιζαν να χρησιμοποιήσουν τους φυσικούς της πόρους για να ανέβουν την οικονομική σκάλα, απειλούνται επίσης από τη μετατόπιση.
Η Intel έχει λάβει 11 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις από τη γερμανική κυβέρνηση για την κατασκευή δύο εργοστασίων ημιαγωγών, σε αυτό που ο πρωθυπουργός Όλαφ Σολτς αποκάλεσε τη μεγαλύτερη άμεση ξένη επένδυση στη γερμανική ιστορία. Η δεσμευμένη κρατική χρηματοδότηση είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τον ετήσιο προϋπολογισμό του Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας της Σιγκαπούρης.

«Επιτρέψτε μου να σας πω ξεκάθαρα: Δεν έχουμε την πολυτέλεια να υπερβούμε τα μεγάλα αγόρια», είπε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης, Λόρενς Γουόνγκ, σε πρόσφατη πολιτική συγκέντρωση.

Για πολλές εταιρείες τεχνολογίας που αναδύονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ανάπτυξη βρίσκεται αλλού. Η βρετανική startup τεχνολογίας μπαταριών Nexeon, η οποία ανέπτυξε την τεχνολογία της κοντά στην Οξφόρδη με τη βοήθεια κρατικής χρηματοδότησης, συγκέντρωσε πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι. Το πρώτο της εμπορικό εργοστάσιο θα είναι στη Νότια Κορέα και πιθανότατα θα ακολουθήσει ένα εργοστάσιο στη Βόρεια Αμερική.

«Αλλά όχι στο Ηνωμένο Βασίλειο, δυστυχώς», δήλωσε ο Σκοτ Μπράουν, διευθύνων σύμβουλος της Nexeon. Η Nexeon δεν βλέπει να αλλάζει αυτό χωρίς περισσότερη κρατική υποστήριξη για τη βιομηχανία μπαταριών.

Η AMTE Power, ένας από τους λίγους εγχώριους κατασκευαστές μπαταριών του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι μπορεί να επανεξετάσει τα σχέδια για την εγκατάσταση ενός προτεινόμενου εργοστασίου αξίας 200 εκατομμυρίων δολαρίων στη Σκωτία, δεδομένης της διαφοράς στις επιδοτήσεις που προσφέρονται στις ΗΠΑ και Ευρώπη. Η Arrival, μια startup ηλεκτρικών οχημάτων, δήλωσε πέρυσι ότι θέλει να επικεντρώσει την παραγωγή της στις ΗΠΑ αντί στο Ηνωμένο Βασίλειο, επικαλούμενη τις φορολογικές ελαφρύνσεις.

Οι ΗΠΑ, οι οποίες προσφέρουν κίνητρα και χρηματοδότηση 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων για καθαρή ενέργεια ως μέρος του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού, αντιμετωπίζουν απροσδόκητα ξένες επενδύσεις.

Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία BMW μόλις άνοιξε το έδαφος για ένα νέο εργοστάσιο μπαταριών στη Νότια Καρολίνα. Οι νοτιοκορεατικές εταιρείες Hyundai και LG ανακοίνωσαν ένα εργοστάσιο μπαταριών 4,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη Γεωργία. Η Panasonic της Ιαπωνίας κατασκευάζει εργοστάσιο στο Κάνσας.

Η απελευθέρωση της παγκοσμιοποίησης

Ο αγώνας επιδοτήσεων σηματοδοτεί ένα βήμα μακριά από την οικονομική ολοκλήρωση που για δεκαετίες κατέρριψε τα εμπόδια στο εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ των χωρών.

Η παγκοσμιοποίηση μεταμόρφωσε κάποτε φτωχές χώρες όπως η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν σε οικονομίες υψηλής τεχνολογίας, ανεπτυγμένες, βγάζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια.

Οι δυτικοί καταναλωτές έλαβαν αφθονία προσιτών καταναλωτικών αγαθών και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Η τεχνολογική πρόοδος και οι νέες ιδέες διαχείρισης κινούνταν επίσης πιο ελεύθερα μεταξύ των χωρών, μαζί με αγαθά και οικονομικούς πόρους.

Το μοντέλο είχε και τσουχτερό κόστος. Οι κάποτε ακμάζουσες κοινότητες στις Η.Π.Α. και τη Δυτική Ευρώπη καταργήθηκαν καθώς οι θέσεις εργασίας μεταφέρθηκαν στην Ασία ή στα πρώην σοβιετικά κράτη.

Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες αναπτύχθηκαν καθώς η παγκόσμια οικονομία κατανάλωνε περισσότερους φυσικούς πόρους. Ορισμένες οικονομίες αντιμετώπισαν αποσταθεροποιητικές κρίσεις φυγής κεφαλαίων, καθώς ξένο χρήμα πλημμύριζε μέσα και έξω.

Η απελευθέρωση αυτής της παγκόσμιας ολοκλήρωσης -είτε για λόγους εθνικής ασφάλειας, γεωπολιτικής αντιπαλότητας ή ανησυχιών για την εφοδιαστική αλυσίδα- έχει τα δικά της προβλήματα, λένε οι οικονομολόγοι. Ιδιαίτερα σε κίνδυνο βρίσκονται οι μικρότερες, αναπτυσσόμενες οικονομίες που χρειάζονται πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές, εάν θέλουν να εμπορευτούν ανοίγοντας τον δρόμο τους προς μεγαλύτερη ευημερία.

«Ο κόσμος στο σύνολό του γίνεται όλο και πιο εσωτερικός και απομακρύνεται από το ανοιχτό εμπόριο και τις επενδύσεις», δήλωσε ο Ντέιβιντ Λέβινγκερ, πρώην αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ που είναι διευθύνων σύμβουλος για τις αναδυόμενες αγορές στο asset manager TCW Group. «Ευρώπη, Η.Π.Α. και Κίνα βρίσκονται σε έναν ανταγωνισμό επιδοτήσεων και οι χαμένοι σε αυτόν τον ανταγωνισμό είναι οι φτωχότερες οικονομίες με λιγότερους δημοσιονομικούς πόρους».

Ο δυτικός εναγκαλισμός της βιομηχανικής πολιτικής θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα οδυνηρός για τις χώρες που ήλπιζαν να εκμεταλλευτούν την υιοθέτηση των πράσινων τεχνολογιών για να ενισχύσουν τη δική τους οικονομική ανάπτυξη.

Η Ινδονησία έχει φιλοδοξίες να μετατρέψει τους άφθονους πόρους νικελίου της σε μια κορυφαία βιομηχανία μπαταριών παγκοσμίως. Ωστόσο, οι κανόνες των ΗΠΑ, που τέθηκαν σε ισχύ ως μέρος του IRA, αρνούνται επιδοτήσεις για μπαταρίες EV που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ορυκτών από έθνη που δεν είναι Αμερικανοί εταίροι ελεύθερου εμπορίου. Η Ινδονησία είναι ανάμεσά τους.

«Έχουμε όλους τους φυσικούς πόρους. Έχουμε το ανθρώπινο δυναμικό. Και είμαστε μια χώρα που είναι δημοκρατική», δήλωσε ο Arsjad Rasjid, επικεφαλής του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Ινδονησίας, σε συνέντευξή του. «Παρακαλώ, μη μας κλείνετε».

Οι νικητές

Ως ηγέτης στον αγώνα των επιδοτήσεων, οι ΗΠΑ βιώνουν μια επενδυτική έκρηξη. Οι ΗΠΑ πήραν περίπου το 22% των παγκόσμιων άμεσων ξένων επενδύσεων πέρυσι, καθιστώντας την χώρα τον κορυφαίο αποδέκτη στον κόσμο, σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό είναι ελαφρώς χαμηλότερο από το 26% που έλαβε το 2021 όταν οι παγκόσμιες επενδύσεις ανέκαμψαν μετά από μια ηρεμία κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά σημαντικά υψηλότερο από το 13% που έλαβε το 2019.

Οι δαπάνες για τις κατασκευές που σχετίζονται με τη μεταποίηση αυξήθηκαν 76% τον Μάιο σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, σε εποχικά προσαρμοσμένο ετήσιο ρυθμό 194 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Απογραφής.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η χρηματοδότηση της Nexeon υπογραμμίζει τη δύναμη του πορτοφολιού των ΗΠΑ να στρεβλώνει τους ανταγωνιστικούς χώρους. Εκτός από το ιδιωτικό κεφάλαιο που συγκέντρωσε πέρυσι, η Nexeon έλαβε δύο εκατομμύρια λίρες, αξίας περίπου 2,55 εκατομμυρίων δολαρίων, από ένα ταμείο της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου για τη βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει το δικό της πακέτο στήριξης, χαλαρώνοντας τα όρια στις επιδοτήσεις που μπορούν να δώσουν οι χώρες μέλη στη βιομηχανία. Έως το 2030, η ΕΕ θέλει το 40% των βασικών τεχνολογιών που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση να κατασκευάζεται στο μπλοκ, συμπεριλαμβανομένου του ηλιακού εξοπλισμού —έναν τομέα που σήμερα κυριαρχεί η Κίνα—ανεμογεννήτριες και μπαταρίες.

Το πρόβλημα του Brexit

Η αλλαγή στο παγκόσμιο εμπόριο έρχεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή για το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο αγωνίζεται να χαράξει μια νέα πορεία στην παγκόσμια οικονομία μετά την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2020.

Οι υποστηρικτές του Brexit δήλωσαν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να συνάψει διμερείς εμπορικές συμφωνίες με άλλες χώρες και να διπλασιάσει την παγκοσμιοποίηση. Από τότε, η δυναμική για το ελεύθερο εμπόριο έχει σταματήσει και τώρα φαίνεται να υποχωρεί.

Τώρα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου αντιμετωπίζει εκκλήσεις από όλες τις γωνιές της οικονομίας της χώρας να ανταποκριθεί στην παρεμβατική στροφή στην παγκόσμια οικονομία με τη δική της ανανεωμένη βιομηχανική στρατηγική.

Ο τομέας αυτοκινήτων του Ηνωμένου Βασιλείου ενισχύθηκε πρόσφατα όταν ο ιδιοκτήτης της Jaguar Land Rover επέλεξε να κατασκευάσει εκεί ένα νέο εργοστάσιο μπαταριών EV, αλλά η συνολική κλίμακα των πράσινων επιδοτήσεων υστερεί πολύ σε σχέση με τις ΗΠΑ.

Νέες συμμαχίες

Μια λύση για τις χώρες που δεν μπορούν να ανταγωνιστούν είναι να προσεγγίσουν τους πλούσιους εμπορικούς εταίρους και να επωφεληθούν από τις βιομηχανικές τους πολιτικές, όπως έκαναν ο Καναδάς και το Μεξικό μέσω της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου τους με τις ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση της Ινδονησίας συμμετέχει στο Ινδο-Ειρηνικό Οικονομικό Πλαίσιο για την Ευημερία, ένα οικονομικό σύμφωνο του οποίου ηγούνται οι ΗΠΑ, και ελπίζει ότι θα βελτιώσει την πρόσβαση στην αγορά για τα ορυκτά της.

Πέρυσι, η κυβέρνηση είπε ότι η Ινδονησία θα επιδιώξει να σχηματίσει ένα καρτέλ παρόμοιο με τον ΟΠΕΚ για το νικέλιο, ένα ορυκτό μπαταριών στου οποίου την παραγωγή κυριαρχεί η Ινδονησία, ως απάντηση στον προστατευτισμό από τις χώρες που κατασκευάζουν ηλεκτρικά οχήματα. Ένας ΟΠΕΚ, θα συντόνιζε τα επίπεδα παραγωγής νικελίου με άλλους μεγάλους εξαγωγείς για να εξασφαλίσει υψηλές τιμές.

Οι αναλυτές αμφιβάλλουν για το σχέδιο, εν μέρει επειδή άλλοι παραγωγοί νικελίου δεν θέλουν να αποξενώσουν ισχυρούς εμπορικούς εταίρους όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα. Παρόμοιες ιδέες σαν τον ΟΠΕΚ για μια οργάνωση παραγωγών λιθίου έχουν διατυπωθεί από ηγέτες αριστερών κυβερνήσεων στη Λατινική Αμερική, αλλά δεν έχουν θεσπιστεί.

Η Ινδονησία και η Ζιμπάμπουε έχουν θέσει περιορισμούς στις εξαγωγές ορυκτών όπως το νικέλιο, ο βωξίτης και το λίθιο, καθώς και απαιτήσεις οι ξένες εταιρείες να δημιουργούν εγκαταστάσεις επεξεργασίας στη χώρα ως προϋπόθεση για εξαγωγές.

Ωστόσο οι δυτικοί αναλυτές διαφωνούν, λέγοντας ότι αυτό θα ανεβάσει τις τιμές, θα αυξήσει την αβεβαιότητα και το ρίσκο.

Με πληροφορίες από Wall Street Journal

Related Articles

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Back to top button